Format XBRL w sprawozdaniach zrównoważonego rozwoju – czym jest i jak się przygotować do raportowania zgodnie z ESEF?

Justyna Czyszczoń

XBRL to akronim angielskich słów Extensible Business Reporting Language. To rozszerzalny język sprawozdawczości finansowej - standard zaprojektowany do wymiany informacji biznesowych i danych finansowych. Mówiąc obrazowo, tagowanie XBRL przekształca standardy raportowania z formy „ludzkiej/czytanej” na cyfrową. Oznacza to, że raporty będą teraz mogły być czytane maszynowo, co zwiększy ich przejrzystość i porównywalność, a dane ESG będą mogły być analizowane w szybszy i bardziej ustandaryzowany sposób.

Spis treści

01. Od raportowania informacji finansowych do sprawozdań zrównoważonego rozwoju

02. Standard XBRL - (r)ewolucja w raportowaniu?

03. Jak wygląda tagowanie XBRL?

04. ESEF i XBRL Taxonomy

05. Bez technologicznych rozwiązań do tagowania XBRL może być trudno 

Od raportowania informacji finansowych do sprawozdań zrównoważonego rozwoju

Ideą i głównym założeniem Dyrektywy CSRD - zgodnie z którą już w przyszłym roku największe spółki będą zobowiązane po raz pierwszy przedstawić roczne sprawozdania zrównoważonego rozwoju - jest ujednolicenie standardów raportowania. Aby usprawnić zarządzanie i analizowanie danych ESG, EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) wprowadził obowiązek opracowywania sprawozdań zrównoważonego rozwoju w oparciu o format XBRL. Cyfrowe tagowanie raportów ma uczynić je bardziej transparentnymi i łatwiejszymi do porównywania.

Pierwszym krokiem jest zdefiniowanie zakresu badania, czyli określenie granic analizy, przedmiotu badania oraz celu, dla którego przeprowadza się analizę. W tym etapie ustala się również, które etapy cyklu życia produktu, procesu czy usługi zostaną uwzględnione.

Standard XBRL - (r)ewolucja w raportowaniu?

Co ciekawe, język XBRL nie jest nowością - wiele dużych spółek notowanych na giełdach już wcześniej było zobowiązane do stosowania tego typu tagowania w sprawozdaniach finansowych. Dyrektywa CSRD rozszerzyła zatem tylko obowiązujące już wcześniej obowiązki o dane pozafinansowe - dotyczące zrównoważonego rozwoju, a o XBRL możemy myśleć jak o automatyzacji, która ułatwia proces wymiany informacji, standaryzacji i optymalizacji. 

Jak wygląda tagowanie XBRL?

XBRL działa poprzez oznaczanie w dokumencie wszystkich istotnych elementów, takich jak tekst ciągły, tabele i inne dane - zgodnie z definicjami zawartymi w słowniku, nazywanym też Taksonomią XBRL. To ona hierarchicznie porządkuje wszystkie informacje dotyczące ujawnień, wraz z odniesieniami do odpowiednich przepisów i dyrektyw. Dzięki temu dane są jasno zorganizowane, a ich raportowanie i analiza stają się bardziej efektywne.

Firmy mają dwie możliwości: najpierw sporządzić raport, a następnie dodać tagi lub od samego początku tworzyć raport w oparciu o wytyczne Taksonomii XBRL

Podejście drugie, tak zwane "pre-tag taxonomy", polega na tagowaniu danych już na etapie ich wprowadzania, przed przygotowaniem ostatecznego raportu.

Oznaczanie danych już na wczesnym etapie umożliwia bardziej sprawne monitorowanie informacji, które już zostały zgromadzone i zaraportowane i identyfikację punktów informacji (“datapoints”), których jeszcze brakuje. Oprócz bardziej efektywnego i przejrzystego raportowania, umożliwia to również lepsze dostosowanie raportów do potrzeb interesariuszy: audytorów, instytucji publicznych, klientów, czy sektora finansowego. 

Choć nie ma jeszcze informacji, od którego roku obowiązkowe stanie się stosowanie znaczników XBRL, firmy już teraz powinny wybrać odpowiednie narzędzia do raportowania i zacząć przygotowywać swoje sprawozdania w oparciu o te wymagania.

Czym jest Inline XBRL?

Inline XBRL - nazywany też iXBRL - to wersja standardu XBRL łącząca zalety HTML i XBRL. Dzięki takiemu połączeniu możliwe jest odczytywanie sporządzonych sprawozdań finansowych za pomocą przeglądarek internetowych.

ESEF i XBRL Taxonomy

Komisja Europejska zobowiązała EFRAG do opracowania cyfrowej taksonomii XBRL dla ESRS Set 1, wydanych w lipcu 2023 roku. Równocześnie powstała osobna taksonomia XBRL dla ujawnień związanych z Artykułem 8, dostępna na stronie EFRAG wraz z towarzyszącymi dokumentami.

Na podstawie tych Taksonomii, Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) określi zasady tagowania, które będą stosowane w raportowaniu cyfrowym według ESRS Set 1. Zasady te zostaną przyjęte przez Komisję Europejską w formie aktu delegowanego, który zaktualizuje Delegowane Rozporządzenie (UE) 2019/815 dotyczące Europejskiego Jednolitego Formatu Elektronicznego (ESEF).

*Taksonomia ESEF to obowiązująca od 1 stycznia 2020 roku forma raportowania rocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych spółek giełdowych w Unii Europejskiej.

"Dla firm dostarczających technologie do raportowania zgodnego z CSRD, taksonomia XBRL jest kluczowa”

- podsumowuje Mateusz Masiak, CEO Envirly.


Pamiętajmy, że Dyrektywa CSRD nadaje raportowaniu zrównoważonego rozwoju podobną wagę co raportowaniu finansowemu - raporty ESG, tak samo jak w przypadku rocznych sprawozdań finansowych, będą musiały być weryfikowane i zatwierdzone przez biegłego rewidenta oraz podpisane przez zarząd.

Bez technologicznych rozwiązań do tagowania XBRL może być trudno 

Dlatego w Envirly wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom rynku i wdrażamy rozwiązania umożliwiające generowanie skonsolidowanych sprawozdań w formacie XBRL i zgodności ze specyfikacjami ESEF.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami, umów spotkanie i zobacz, jak z innowacyjnymi rozwiązaniami Envirly możesz wziąć zrównoważony rozwój w swoje ręce.

W Envirly wspieramy Cię na każdym etapie dążenia do zrównoważonego rozwoju. Więcej informacji na stronie: www.envirly.pl

Zobacz więcej

Chcesz dowiedzieć się więcej o tagowaniu XBRL?

Może Cię zainteresować

LCA - Środowiskowa Analiza Cyklu Życia Produktu (Life Cycle Assessment)
LCA Produktu
LCA - Środowiskowa Analiza Cyklu Życia Produktu

LCA to narzędzie badawcze wykorzystywane w celu oceny wpływu produktu usługi lub procesu na środowisko

Przeczytaj artykuł
Różnice między Środowiskową Analizą Cyklu Życia Produktu (LCA) a Śladem Węglowym Organizacji: Metodologia i Zastosowanie
LCA Produktu
Analiza Cyklu Życia Produktu a Ślad Węglowy Organizacji

LCA i Ślad Węglowy Organizacji pozwalają firmom na kompleksowe podejście do zoptymalizowanej działalności

Przeczytaj artykuł
Jak przeprowadzić analizę podwójnej istotności pod raportowanie ESG zgodne z Dyrektywą CSRD?
Raportowanie ESG
Analiza Podwójnej Istotności pod raportowanie ESG

Analiza Podwójnej Istotności to zasada znajdująca kluczowe kwestie zrównoważonego rozwoju dla przedsiębiorstwa

Przeczytaj artykuł

tagowanie raportów zrównoważonego rozwoju w formacie XBRL

USŁUGI