Spis treści
Ślad Węglowy Produktu
Ślad węglowy produktu to miara ilości gazów cieplarnianych, głównie dwutlenku węgla (CO2), podtlenku azotu i metanu emitowanych w trakcie całego cyklu życia danego produktu – od fazy produkcji, poprzez użytkowanie, aż do utylizacji. Obejmuje on wszystkie etapy produkcji, transportu, użytkowania oraz ewentualnego utylizowania danego produktu, dostarczając kompleksowego obrazu jego wpływu na zmiany klimatyczne. Pomiar śladu węglowego swoich produktów jest istotnym narzędziem w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, umożliwiającym producentom, kontrahentom i organizacjom ocenę i porównanie ich ekologicznego oddziaływania na środowisko naturalne. Metodą pomiaru śladu węglowego produktu może być Life Cycle Assessment (LCA) - ocena środowiskowego cyklu życia produktu. Obliczenie śladu węglowego w ramach LCA pozwala na bardziej precyzyjne zrozumienie wpływu firmy na środowisko.
Analiza cyklu życia (LCA) to kompleksowy proces oceny wpływu danego produktu na środowisko przez cały jego cykl życia. W skrócie, obejmuje kilka kluczowych etapów. Pierwszym etapem jest Definicja Celu i Zakresu, w którym ustala się cel oceny LCA i definiuje zakres, czyli wybiera konkretne etapy cyklu życia produktu, które będą uwzględnione. Następnie, w etapie Inwentaryzacji Życia, zbiera się szczegółowe dane dotyczące zużycia surowców, energii elektrycznej, emisji gazów cieplarnianych i innych substancji przez pełen cykl życia produktu. Po zebraniu danych następuje Ocena Wpływu na Środowisko. Podczas tego etapu analizuje się potencjalne skutki dla środowiska, takie jak zmiany klimatu czy zanieczyszczenie powietrza. Ostatni etap - Interpretacja - obejmuje analizę i interpretację wyników z uwzględnieniem kontekstu i celu oceny. Na tym etapie prezentowane są wnioski i zalecenia dotyczące ewentualnych działań naprawczych lub optymalizacyjnych, mających na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko i redukcję emisji gazów cieplarnianych.
Ślad Węglowy Organizacji
Ślad węglowy firmy to miara ilości gazów cieplarnianych, zwłaszcza dwutlenku węgla (CO2), wydzielanych bezpośrednio lub pośrednio w wyniku jej działań. Obliczenie śladu węglowego organizacji jest kluczowe dla oceny jej wpływu na środowisko. Jest to narzędzie oceny wpływu zarówno małych jak i dużych firm na zmiany klimatu poprzez pomiar emisji gazów cieplarnianych związanych z jej operacjami, dostawami, a także wytwarzaniem i zużyciem energii cieplnej.
Celem badania śladu węglowego organizacji jest monitorowanie, raportowanie i zarządzaniu emisjami, dążąc do redukcji wpływu całego przedsiębiorstwa na klimat i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Podstawowe elementy związane z śladem węglowym organizacji obejmują:
- Emisje bezpośrednie (Zakres 1): To emisje pochodzące bezpośrednio z działalności organizacji, takie jak spalanie paliw kopalnych w instalacjach należących do przedsiębiorstwa. W raporcie należy wyraźnie określić wielkość tych emisji.
- Emisje pośrednie związane z zakupami energii (Zakres 2): Obejmuje emisje z wytwarzania energii elektrycznej, którą organizacja nabywa, na przykład z elektrowni, dostarczających jej prąd.
- Emisje pośrednie związane z łańcuchem dostaw (Zakres 3): To emisje związane z dostawami, produktami i usługami, które organizacja nabywa, w tym etapy produkcji tych towarów i usług, transport oraz inne powiązane z nimi czynniki.
Kategorię zakresu 3:
UPSTREAM (to co “wpływa” do organizacji)
- Kategoria 1. Zakupione surowce i usługi
- Kategoria 2. Dobra kapitałowe
- Kategoria 3. Emisje związane z energią i paliwami nieujęte w zakresie 1 i 2
- Kategoria 4. Transport i dystrybucja
- Kategoria 5. Odpady powstałe w wyniku działalności
- Kategoria 6. Podróże służbowe
- Kategoria 7. Dojazdy pracowników
- Kategoria 8. Wynajęte aktywa
DOWNSTREAM (to co “wypływa” z organizacji)
- Kategoria 9. Transport i dystrybucja
- Kategoria 10. Przetwarzanie sprzedanych produktów
- Kategoria 11. Użytkowanie sprzedanych produktów
- Kategoria 12. Postępowanie ze sprzedanymi produktami po zakończeniu ich użytkowania stanowi ważny aspekt w kontekście CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), który wymaga od korporacji raportowania o sposobach zagospodarowania produktów po ich życiu użytkowym.
- Kategoria 13. Wynajęte aktywa
- Kategoria 14. Franczyzy
- Kategoria 15. Inwestycje
Standardem obliczania śladu węglowego jest GHG Protocol - Greenhouse Gas Protocol. Jest to globalny standard opracowany przez Światowe Partnerstwo na Rzecz Zrównoważonej Gospodarki (World Resources Institute) oraz Światowy Biznes na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju (World Business Council for Sustainable Development). Protokół ten jest szeroko stosowany na całym świecie jako narzędzie umożliwiające mierzenie, raportowanie i zarządzanie emisjami gazów cieplarnianych na poziomie organizacji w sposób spójny i zgodny z międzynarodowymi standardami. W rezultacie ułatwia porównywanie wyników różnych organizacji oraz wspiera wysiłki na rzecz redukcji śladu węglowego związanego z działalnością firmy zgodnie z wytycznymi.
Czym się różni ślad węglowy produktu i ślad węglowy organizacji?
Ślad węglowy organizacji i produktu to dwa różne podejścia do oceny wpływu na środowisko związanych z emisją gazów cieplarnianych. Istnieją różnice zarówno w zakresie, jak i stosowanych normach i standardach, co jest szczególnie widoczne w kontekście dyrektyw unijnych.
Ślad węglowy organizacji obejmuje szeroki przegląd wszystkich emisji gazów cieplarnianych generowanych przez firmę, zarówno wewnątrz, jak i w całym łańcuchu dostaw. Jest to spojrzenie "z lotu ptaka", które uwzględnia globalny wpływ działań firmy na środowisko.
Standardy ISO, takie jak ISO 14064, oraz wytyczne GHG Protocol, są powszechnie stosowane do pomiaru i raportowania tych emisji. Te normy pomagają firmom w identyfikowaniu, monitorowaniu i raportowaniu ich emisji gazów cieplarnianych w sposób spójny i zgodny z międzynarodowymi standardami.
Z kolei Life Cycle Assessment (LCA) produktu to bardziej szczegółowa analiza, skoncentrowana na emisjach generowanych w trakcie całego cyklu życia danego produktu, od produkcji, poprzez użytkowanie, aż do utylizacji. LCA bierze pod uwagę nie tylko emisje CO2, ale także inne aspekty, takie jak ślad wodny czy zanieczyszczenia, co czyni ją bardziej kompleksową. Do oceny śladu węglowego produktu wykorzystuje się normy, takie jak ISO 14067, oraz deklaracje środowiskowe produktu (EPD - Environmental Product Declaration). EPD dostarcza szczegółowych informacji na temat wpływu danego produktu na środowisko, uwzględniając różne aspekty, takie jak emisje gazów cieplarnianych, zużycie energii i zasobów, czy zanieczyszczenie powietrza i wody.
Jak łączą się Ślad Węglowy Produktu i Ślad Węglowy Organizacji?
Ślad węglowy produktu i organizacji łączą się głównie poprzez analizę i uwzględnianie emisji gazów cieplarnianych w całym łańcuchu dostaw oraz cyklu życia produktu.
W ramach Zakresu 3 GHG Protocol (ślad węglowy organizacji), który obejmuje emisje pochodzące od dostawców, informacje dotyczące kategorii sprzedawanych i kupowanych produktów mogą być kluczowe dla zrozumienia całkowitego śladu węglowego twojej organizacji. W tym kontekście analiza Środowiskowego Cyklu Życia (LCA) produktu może stanowić cenną wskazówkę.
Z drugiej strony, jeśli dostarczamy produkty do innych firm, informacje o śladzie węglowym naszych produktów mogą być istotne zarówno dla naszego raportowania emisji z użytkowania końcowego przez naszych partnerów (Zakres 3, Kat 10, 11, 12), jak i dla raportowania emisji z naszej strony (Zakres 3, Kat 1: Zakupione towary i usługi).
.png)
