Dyrektywa CSRD - jakich przedsiębiorstw dotyczy i od którego roku trzeba będzie raportować wskaźniki zrównoważonego rozwoju (ESG)?

Unijna Dyrektywa dotycząca Raportowania Zrównoważonego Rozwoju weszła w życie 5 stycznia 2023 roku. Nowe przepisy wprowadzone przez Dyrektywę CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) mają na celu zharmonizowanie standardów raportowania przez przedsiębiorstwa informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem oraz zwiększenie porównywalności raportowanych danych zgodnie ze standardami ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Przyjęcie tej dyrektywy przewiduje również budowę bardziej zrównoważonego systemu gospodarczego w Unii Europejskiej. Dyrektywa CSRD została implementowana do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którą większość nowych przepisów wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

Spis treści

01. Geneza zmian Dyrektywy CSRD

02. Terminarz i podmioty objęte Dyrektywą CSRD

03. Definicje

04. Podstawy prawne

Geneza zmian Dyrektywy CSRD

Dyrektywa CSRD zastępuje wcześniejszą Dyrektywę NFRD (Non-Financial Reporting Directive) i jest ona znacznie bardziej kompleksowa, zarówno od strony podmiotów, których dotyczy, jak i zakresu sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (ESG). Nowe wymogi Dyrektywy CSRD obejmują nie tylko największe podmioty interesu publicznego (jak to było w przypadku raportowania niefinansowego NFRD), ale również małe i średnie przedsiębiorstwa. Dyrektywa CSRD wprowadza ponadto szerszy zakres tematów oraz bardziej szczegółowe wymogi dotyczące składania raportów, koncentrując się na obszarze ESG i sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. Przewiduje się, że nowa Dyrektywa CSRD zobowiąże do raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju ESG prawie 50 tysięcy przedsiębiorstw w całej UE czyli około 10 razy więcej niż Dyrektywa NFRD.

Terminarz i podmioty objęte Dyrektywą CSRD

Dyrektywa (wraz z ustawą implementującą) wprowadzają nowe wymogi dotyczące sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju firmy. Zmiany w obowiązkach przedsiębiorstw w zakresie raportowania ESG będą wprowadzane stopniowo, w zależności od wielkości i charakteru firm i grup spółek, wraz z naciskiem na ład korporacyjny.

Za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2024 r. lub po tej dacie (pierwsze sprawozdanie przypada na rok 2025):

  • Duże jednostki zainteresowania publicznego, przekraczające na dzień bilansowy średnią liczbę 500 zatrudnionych w roku obrotowym.
  • Jednostki zainteresowania publicznego dominujące dla dużej grupy, przekraczającej na dzień bilansowy, w ujęciu skonsolidowanym, średnią liczbę 500 zatrudnionych w roku obrotowym.

Czyli obowiązek raportowania ESG mają podmioty:

  1. zainteresowania publicznego, np. notowane na GPW,
  2. przekraczające średnią liczbę 500 zatrudnionych osób w roku obrotowym.,
  3. spełniające przynajmniej jedno z dwóch warunków:

1) suma bilansowa powyżej 111 mln PLN,
2) przychody netto ze sprzedaży powyżej 220 mln PLN.

Dotyczy to także jednostek interesu publicznego, które są spółką-matką dla grupy spółek (jednostka dominująca), która w ujęciu skonsolidowanym (czyli łącznie) ma na dzień bilansowy:

  • średnią liczbę zatrudnionych przekraczającą 500 osób;
  • sumę bilansową powyżej 132 mln PLN;
  • przychody netto ze sprzedaży powyżej 264 mln PLN.

Za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2025 r. lub po tej dacie (pierwsze sprawozdanie przypada na rok 2026):

  • pozostałe duże jednostki;
  • pozostałe jednostki dominujące dużej grupy.

Czyli obowiązek składania raportu mają:

  1. Jednostki, które nie są jednostkami interesu publicznego, ale spełniają przynajmniej 2 z 3 warunków:
  • suma bilansowa powyżej 110 mln PLN;
  • przychody netto ze sprzedaży powyżej 220 mln PLN;
  • średnia liczba zatrudnionych w roku obrotowym powyżej 250 osób.
  1. Dotyczy to także jednostek, które są spółką-matką dla grupy spółek, które w ujęciu skonsolidowanym (czyli łącznie) spełniają przynajmniej 2 z 3 warunków:
  • suma bilansowa powyżej 110 mln PLN,
  • przychody netto ze sprzedaży powyżej 220 mln PLN,
  • średnia liczba zatrudnionych w roku obrotowym powyżej 250 osób,
  1. Oraz dużych grup jednostek, które są spółką-matką dla grupy spółek, które przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych spełniają przynajmniej 2 z 3 warunków:
  • suma bilansowa powyżej 131 mln PLN,
  • przychody netto ze sprzedaży powyżej 264 mln PLN,
  • średnia liczba zatrudnionych w roku obrotowym powyżej 250 osób.

Za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2026 r. lub po tej dacie (pierwsze sprawozdanie przypada na rok 2027):

  • małe i średnie jednostki interesu publicznego i niebędące mikro-jednostkami;
  • niektórzy emitenci zdefiniowani jako małe i niezłożone instytucje (więcej informacji: Dyrektywa (UE) 2022/2464, rozporządzenie (UE) nr 575/2013);
  • niektórzy emitenci zdefiniowani jako wewnętrzne zakłady ubezpieczeń i wewnętrzne zakłady reasekuracji (więcej informacji Dyrektywa (UE) 2022/2464, rozporządzenie (UE) nr 575/2013).

Przez pierwsze dwa lata małe i średnie jednostki interesu publicznego będą mogły NIE UWZGLĘDNIAĆ w sprawozdaniach z działalności informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, jeśli przedstawią powód rezygnacji.

Za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2028 r. lub po tej dacie (pierwsze sprawozdanie przypada na rok 2029):

  1. Jednostka zależna, której spółka-matka ma siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu poza EOG, jeżeli:
  • jednostka zależna jest jednostką małą lub średnią i emituje papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG, lub jest jednostką dużą;
  • spółka-matka uzyskała na poziomie grupy na terytorium UE przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów przekraczające 150 mln EUR dla każdego z 2 ostatnich lat obrotowych. 
  1. Oddział, którego przychody netto ze sprzedaży towarów i usług w poprzedzającym roku obrotowym przekroczyły kwotę 40 mln EUR, pod warunkiem że oddział został utworzony przez spółkę-matkę, która: 
  • jest jednostką samodzielną  mającą siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu poza terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego, która uzyskała na terytorium Unii Europejskiej przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów przekraczające 150 mln EUR dla każdego z 2 ostatnich lat obrotowych;
    albo
  • jednostką powiązaną grupy kapitałowej mającą siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu poza EOG, jeżeli jednostka dominująca najwyższego szczebla tej grupy kapitałowej:
    – ma siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu poza EOG i nie posiada ona na terytorium UE jednostki zależnej,
    oraz
    – uzyskała na poziomie grupy na terytorium UE przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów przekraczające 150 mln EUR dla każdego z 2 ostatnich lat obrotowych.

Definicje

Mikro jednostka – rozumie się przez to jednostkę, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 

a)  suma bilansowa na koniec roku obrotowego: 2 000 000 zł, 

b) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 4 000 000 zł, 

c) średnia liczba zatrudnionych: 10 osób.

Mała jednostka – rozumie się przez to jednostkę niebędącą jednostką mikro, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 

a)  suma bilansowa na koniec roku obrotowego: 33 000 000 zł,

b) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 66 000 000 zł,

c) średnia liczba zatrudnionych: 50 osób. 

Średnia jednostka – rozumie się przez to jednostkę niebędącą jednostką mikro ani jednostką małą, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 

a) suma bilansowa na koniec roku obrotowego: 110 000 000 zł,

b) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów:  220 000 000 zł,

c) średnia liczba zatrudnionych: 250 osób. 

Duża jednostka – rozumie się przez to jednostkę, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, przekroczyła co najmniej dwie z następujących trzech wielkości: 

a) suma bilansowa na koniec roku obrotowego: 110 000 000 zł,

b) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 220 000 000 zł, 

c) średnia liczba zatrudnionych: 250 osób. 

Duża grupa – rozumie się przez to grupę kapitałową, która w roku obrotowym, za który jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyła: 

a) po dokonaniu wyłączeń konsolidacyjnych co najmniej dwie z następujących trzech wielkości: 

–  suma bilansowa na koniec roku obrotowego: 110 000 000 zł,

– przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 220 000 000 zł,

– średnia liczba zatrudnionych: 250 osób. 

oraz 

b) przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych co najmniej dwie z następujących trzech wielkości: 

–  suma bilansowa na koniec roku obrotowego: 132 000 000 zł,

– przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 264 000 000 zł,

– średnia liczba zatrudnionych: 250 osób.

Jednostka zainteresowania publicznego to m.in. emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym państwa Unii Europejskiej.

Podstawy prawne:

  • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26.06.2013 r.
  • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/EU z dnia 22.10.2014 r. (Dyrektywa NFRD).
  • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14.12. 2022 r. (Dyrektywa CSRD).
  • Ustawa z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw.

Zobacz więcej

Chętnie opowiemy więcej o Dyrektywie CSRD

Może Cię zainteresować

Dyrektywa Omnibus - zmiany w regulacjach ESG
Omnibus
Dyrektywa Omnibus - zmiany w regulacjach ESG

Omnibus, CSRD, ESRS, CSDDD, CBAM, Taksonomia: w artykule przyglądamy się pakietowi zmian w regulacjach ESG

Przeczytaj artykuł
SBTi i ESRS - działaj zanim będzie za późno
Raportowanie ESG
Raportowanie SBTi i ESRS - działaj zanim będzie za późno

ESG (Environmental, Social, Governance) staje się coraz bardziej popularne wśród polskich przedsiębiorstw.

Przeczytaj artykuł
Ślad węglowy a Twoja firma
CBAM
Ślad węglowy a Twoja firma, czyli baza wiedzy w pigułce

Wszystko o śladzie węglowym - czym jest, jak go zmierzyć, czyli baza wiedzy w pigułce dla przedsiębiorców.

Przeczytaj artykuł

USŁUGI